بازرگانی ستاری

اگر با کلیت قوانین حاکم بر بازرگانی کشور آشنایی داشته باشید به خوبی می دانید آن چه در عمل اجرا می شود بسیار پیچیده تر از نگاشته های روی کاغذ است. در واقع گاهی برای دریافت یک تاییدیه ساده نیاز به ساعت ها مذاکره و حرکت از دفتری به دفتر دیگر است. به همین خاطر، تجار یا شرکت های درگیر در فرایند صادرات و واردات نیاز به افرادی دارند که از حضور در گمرکات هراسی به دل راه نداده و آماده مذاکره، چانه زنی و پیش برد امور اجرایی و عملیاتی باشند.

Customs broker بر فردی حقیقی یا حقوقی دلالت دارد که از طرف شخص یا سازمانی و به وکالت از طرف ایشان مامور انجام تشریفات گمرکی می شود. پر واضح است که حوزه فعالیت وکیل (کارگزار گمرکی یا حق العملکار گمرکی) محدود به حدود اختیارات مندرج در وکالت نامه می باشد.

کارگزار گمرکی (حق العملکار گمرکی) در گمرک به شخصی اطلاق می شود که تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص دیگر را به وکالت از طرف آنان انجام دهد. کارگزار گمرکی باید پروانه مخصوص از گمرک ایران تحصیل نماید که این پروانه برای ترخیص کالا از کلیه گمرک های کشور معتبر است و کارگزاران گمرکی می توانند در کلیه گمرکات کشور نسبت به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا اقدام نمایند. کارگزار گمرکی پس از احراز برخی شرایط و موفقیت در آزمون تخصصی، پروانه کارگزاری را از گمرک ایران اخذ می نماید.

در تمام گمرکات دنیا، کارگزاران گمرکی (حق العمل کاران گمرکی) بازوی توانمند گمرک در اجرای صحیح مقررات می باشند و خدمات آن ها به لحاظ پیچیده و فنی بودن تشریفات گمرکی از اهمیت زیادی برخوردار است. کنوانسیون کیوتوی تجدید نظر شده، یک فصل (فصل 8 از ضمیمه عام) تحت عنوان “ارتباط بین گمرک و اشخاص ثالث” را به این امر اختصاص و مقرراتی تسهیلاتی برای آن وضع نموده است.

کارگزار گمرکی وکیلی است که از طرف فرد یا سازمانی مشخص، در گمرک حضور یافته و به پیشبرد اهداف بازرگانی و امور گمرکی مجموعه ای که وکالتش را بر عهده گرفته مشغول می شود. یعنی کارگزار یا حق العمل کار لزوما صاحب کالا نیست و در چارچوب وکالت نامه و قرارداد تدوین شده مسئولیت حقوقی دارد.

نکته جالب توجه این که، مطابق ماده یکصد و نود و چهار آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی، گمرک ایران مجاز است برای صاحبان کالا که از کارگزاران گمرکی استفاده می نمایند تسهیلات ویژه ای مطابق قوانین و مقررات مربوط در نظر گیرند.

و اما درباره ترخیص کار گمرک می توان اینگونه گفت که، مطابق تعاریف مندرج در “واژه نامه بین المللی گمرک” ترخیص کار گمرکی شخصی است که ترتیب ترخیص گمرکی کالا را می دهد و مستقیما، به جای و از طرف شخص دیگری با گمرک در تماس است. در واقع این فرد، زیر مجموعه کارگزار یا حق العمل کار گمرکی است و تمرکز، توجه و تخصصش را معطوف به پروسه ترخیص ساخته. یعنی شخصی که به رویه های گمرکی و فرایند ترخیص کالا آشنا است و تنها به قصد همین امر وارد کارزار می شود و این کارگزار گمرکی است که با شخص وارد یا صادر کننده و سازمان گمرک، ارتباط دوجانبه دارد.